โทษของการนั่งนานๆ

โทษของการนั่งนานๆ

💥นศ.ชายหนุ่มวัย 19 ปีเป็นลมหมดสติกะทันหัน พอผลการวินิฉัยของคุณหมอออกมา ทุกคนตกใจ จนเข่าแทบทรุด

เว็บไซต์ต่างประเทศ ได้รายงานว่า ในช่วงเช้าของวันหนึ่ง มีนักศึกษาหนุ่มหลายคน พาเพื่อนชายอายุ 19 ปี ที่เป็นลมหมดสติกะทันหัน มาที่โรงพยาบาล พวกเขาตะโกนเรียกหมอว่า “คุณหมอครับ ช่วยเขาที เขาเป็นลมหมดสติกะทันหันครับ”
หลังจากถามอาการของคนไข้ จากเพื่อนๆที่พามาส่ง ก็พบว่า คนไข้มีอาการขาซ้ายปวด และบวมในตอนตื่นนอน เพื่อนๆ ที่นอนในห้องเดียวกันต่างคิดว่า เป็นเพราะเขาเหนื่อย และนอนหลับไม่ดี จึงมีอาการดังกล่าวเกิดขึ้น หลังจากทุกคนแต่งตัวเสร็จ และกำลังจะไปกินอาหารเช้า ก็พบว่าเขายังไม่ได้ลุกจากที่นอน และได้ยินเขาบอกว่า เขาปวดขาซ้ายมากๆ ให้ทุกคนช่วยส่งเขาไปโรงพยาบาลหน่อย และในระหว่างทางไปโรงพยาบาล เขาก็เป็นลมหมดสติไปทันที หมอตรวจพบว่า เขาเป็นโรคหลอดเลือดดำอุดตันในปอด (pulmonary embolism) โรคหลอดเลือดดำอุดตัน เกิดจากลิ่มเลือดแข็งตัว (emboli) ในหลอดเลือดดำ อาการนี้พบมากในบริเวณขา (deep vein thrombosis) ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วย มีอาการปวดหรือบวมของขาข้างนั้นๆ ตั้งแต่น่องจนมาถึงต้นขาได้
เพื่อนๆ ของเขาฟังแล้วรู้สึกตกใจ จึงรีบถามหมอว่า
“เหตุใดเขาถึงได้เป็นโรคนี้?”
หมออธิบายว่า สาเหตุก็เพราะว่า เขานั่งนานเกินไป การนั่งนานๆ นั้นจะทำให้กล้ามเนื้อ ไม่ได้ขยับติดต่อกันเป็นเวลานาน และเลือดไม่สามารถไหลเวียนออกจากขาขึ้นมาสู่หัวใจได้ (stagnation of blood) ทำให้หลอดเลือดดำในขาและเท้า เกิดการอุดตันได้ เช่นเดียวกับที่เกิดกับผู้โดยสารบนเครื่องบิน (economy class syndrome)
นักศึกษาคนนี้ชื่อ “เซียว” เขามีนิสัยติดเล่นเกม นั่งเล่นแทบไม่ขยับไปไหน ทุกคืนต้องเล่นยันตีสองตีสาม ถึงจะยอมไปนอน ส่วนสาเหตุที่เขาเป็นลมหมดสติ หมออธิบายว่า การที่เขานั่งเล่นเกมนานๆ ทำให้เป็นโรคหลอดเลือดดำอุดตัน และมีอาการหายใจไม่ออก เพราะอุดตันที่ปอด สุดท้ายก็เป็นลมหมดสติไป
พอหมออธิบายเสร็จ เพื่อนคนหนึ่งที่พามาส่งก็ต้องตกใจว่า “ผมเองก็ติดเล่นเกมเช่นกัน หลังจากนี้ไปคงไม่กล้านั่งเล่นนาน ๆ แบบนี้อีกแล้วล่ะครับ
ภาวะหลอดเลือดดำอุดตัน เป็นภาวะที่เป็นอันตราย มันสามารถหลุดไปยังบริเวณหลอดเลือดดำที่ปอด ทำให้เกิดภาวะ ลิ่มเลือดอุดตันในปอด ซึ่งมีอันตรายถึงชีวิตได้
อาการของลิ่มเลือดอุดตันในปอด คืออาการหายใจไม่สะดวกเฉียบพลัน แน่นหน้าอก และเจ็บหน้าอกเป็นต้น อาจคิดว่เป็นโรคหัวใจขาดเลือดก็ได้ การนั่งอยู่ในท่าเดิมนานๆ เช่นการเดินทางบนเครื่องบิน หรือบนรถ สามารถเพิ่มความเสี่ยง ต่อการเกิดโรคลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตัน
หมออธิบายต่อว่า ผู้ป่วยที่เป็นโรคลิ่มเลือดอุดตันในปอด มี 90% เกิดจากภาวะหลอดเลือดดำอุดตัน และมีผู้ป่วย 80% เป็นโรคลิ่มเลือดอุดตันในปอด โดยจะเริ่มจากไม่มีอาการอะไรเลย โดยประมาณ 25% ของโรคลิ่มเลือดอุดตันในปอด พบว่ามีการเสียชีวิตเฉียบพลัน ก่อนที่จะได้รับการวินิจฉัย
ลิ่มเลือดอุดตันในปอด เป็นภาวะแทรกซ้อนที่ต้องระวังให้มากที่สุด เกิดจากลิ่มเลือดกระจาย ไปอุดตันที่หลอดเลือดส่วนปลายในปอด ซึ่งส่วนมากไหลมาจากหลอดเลือดดำที่ขา ไปฟอกที่ปอด ภาวะนี้อันตรายถึงชีวิต ถ้าไม่ได้รับการรักษา
โชคดีที่เพื่อนๆ ส่งตัว เซียว มาโรงพยาบาลทันเวลา หลังจากได้รับการรักษาเขาก็เริ่มฟื้นตัว พอรู้อาการของตัวเองเข้า เขาถึงกับต้องตะลึงจนพูดซ้ำๆว่า “แม่เจ้า เกือบไปแล้ว หลังจากนี้ไปผมคงไม่กล้านั่งนานๆ อีก และก็ไม่กล้าเล่นเกมดึกๆดื่นๆอีกแล้ว”
หมอแนะนำว่า ไม่ว่าจะทำงานหรือเรียน ควรหาเวลาพักผ่อน และออกกำลังกายด้วย ขยับร่างกายตลอดเวลา ให้เลือดไหลเวียนตามปกติ จะได้มีสุขภาพที่แข็งแรง แต่สำหรับคนที่ต้องนั่งนานๆ ควรลุกขึ้นยืนและเดินทุก ๆ 2 ชั่วโมง ดื่มน้ำมากๆ จิบบน้ำเปล่าบ่อยๆ ป้องกันไม่ให้เลือดข้น ไหลหนืด ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน ไม่ควรนั่งนานเกินไป และอย่าลืมว่า ไม่ควรให้ร่างกายขาดน้ำ เพราะจะทำให้เลือดอุดตันได้
นอกจากนี้แล้วการนั่งนานๆ อาจจะส่งผลทำให้เกิดโรคพวกนี้ได้ :

1. การนั่งนานเกินไปจะทำให้เจ็บสะโพก โดยมีอาการตึงและขยับไม่ค่อยได้ เนื่องจากกล้ามเนื้อหดและตึงขึ้นเรื่อยๆ อ่อนแรง ทำให้การเคลื่อนไหวสะโพกลำบาก นี่เองที่เป็นสาเหตุสำคัญ ทำให้ผู้สูงอายุ ล้มได้ง่าย

2. เมื่อร่างกายอยู่นิ่งเป็นเวลานานๆ เลือดและออกซิเจน จะไหลเวียนผ่านไปเลี้ยงสมองน้อยลง ส่งผลให้สมองทำงานช้าลง คนที่นั่งนานๆ จึงรู้สึกสมองตื้อ เฉื่อยชา เหนื่อยล้า นอนไม่หลับ ความจำเสื่อม

3. การนั่งนานเกินไป ทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานช้าลง ก่อให้เกิดอาการต่างๆ เช่นท้องผูก จุกแน่น แสบร้อนหน้าอก ท้องอืดท้องเฟ้อ หรือนั่งๆกินๆ ไม่ออกกำลังกาย จะทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นได้ และกล้ามเนื้อไม่แข็งแรง

4. การนั่งจะสร้างแรงกดที่กระดูกสันหลัง มากกว่าการยืน และสุขภาพแผ่นหลังจะยิ่งแย่ลง หากคุณนั่งหลังค่อมหน้าคอมพิวเตอร์ ติดต่อกันเป็นเวลานานๆ

5. การนั่งนานๆ อาจเพิ่มความเสี่ยง การเป็นโรคมะเร็งที่ลำไส้ใหญ่ (CA colon) มะเร็งเต้านม (CA Breast) และเยื่อบุโพรงมดลูก แม้กระบวนการเกิดยังไม่ทราบแน่ชัด ซึ่งอาจเกิดจากตับอ่อน ผลิตอินซูลินมากเกินไป และไปกระตุ้นให้เซลล์เจริญเติบโตผิดปกติ แต่ข้อเท็จจริง ก็คือ การเคลื่อนไหวร่างกายอย่างสม่ำเสมอ จะกระตุ้นสารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidants) ในร่างกาย ให้คอยกำจัดอนุมูลอิสระ(free radicals) ที่ทำให้เกิดเซลล์มะเร็ง
Cr: สมเกียรติ โอสถสภา 21 Nov 22

ทุก45-60’เราควรได้เปลี่ยนอิริยาบถ ทำกายบริหารยืดเหยียดทุกส่วนตั้งแต่ศีรษะ คอ ตา ใบหน้า แขน ข้อมือ นิ้วมือ ตัว เอว ขา ข้อเท้า และนิ้วเท้า หมุน สลัด ให้เลือดลมไหลเวียน ป้องกันโรคต่างๆดังกล่าวนะคะ

ด้วยความรักและปรารถนาดีจากแพทย์และทีมงานสถาบันสุขภาพครอบครัวองค์รวมดร.อรวรรณ
www.drorawan.com

#ลิ่มเลือด #อุดตัน #มะเร็ง #อนุมูลอิสระ #นั่งนาน #เลือดข้น #องค์รวม #ชะลอวัย #ดร.อรวรรณ #ยืดเหยียด #กายบริหาร